Wat is de Mis? De Mis is de hernieuwing van het Kruisoffer van Christus, door de priester, op een niet-bloedige manier.
De woorden van een sacrament brengen daadwerkelijk teweeg wat zij betekenen. Wanneer een priester bij het doopsel dus zegt “ik doop u in de naam van de Vader, de Zoon en de Heilige Geest”, dan zuivert onze Heer ook deze ziel van de erfzonde en maakt van het gedoopte kind een kind van God en van de Kerk.
Op dezelfde manier worden het brood en de wijn in de Mis ook werkelijk het Lichaam en het Bloed van Onze Heer Jezus Christus als de priester de woorden van de consecratie spreekt: “dit is Mijn Lichaam” bij het brood en “dit is Mijn Bloed” bij de wijn. Deze woorden veranderen het brood in het Lichaam van Christus en de wijn in het Bloed van Christus door het sacrament, en zo werkt deze dubbele formule van de consecratie in twee etappes.
Door dit sacrament wordt dus ook een onderscheid gemaakt tussen het Lichaam en het Bloed van Christus. Deze scheiding van Lichaam en Bloed van Onze Heer bewerkstelligen ook een concrete scheiding, dat wil zeggen tussen het offer en de dood van Christus. Door het sacrament wordt dus het heilig Kruisoffer van Christus hernieuwd: omdat dit een hernieuwing is door een sacrament, vindt er dus daadwerkelijk een echte en doeltreffende vernieuwing plaats.
Op deze theologie (die hier slechts heel vluchtig werd aangehaald) stoelt de onfeilbare lering van de Kerk, die voor altijd en overal verklaart dat de Mis het Kruisoffer zelf is van onze Heer, hetzelfde Offer dat onze Heer aan het kruis heeft gebracht. Het enige verschil tussen de Mis en het Kruisoffer is de manier waarop het wordt gebracht: fysiek aan het Kruis en via de sacramenten (maar ik herhaal: toch daadwerkelijk) in de Mis.
In de Mis en aan het Kruis:
Een andere bijzonderheid van de Heilige Mis in vergelijking met het reële Kruisoffer is het feit dat het Misoffer wordt gebracht in de vorm van voedsel, in de gedaante van brood en wijn, de basis van de voeding.
Onze Heer heeft de Mis ingesteld om Zichzelf te offeren tot aan het eind der tijden, en ook om tot geestelijk voedsel te dienen voor de zielen in staat van genade. Onze Heer heeft inderdaad gezegd “neemt en eet… neemt en drinkt hiervan” en op die manier de bijzondere bestaansvorm gegeven aan het heilig Misoffer.
Onder de verschillende definities van de heilige Mis zijn er die beter zijn dan andere. Een van de slechtere definities luidt als volgt : "Het zondagse Avondmaal of Mis is de heilige synaxis of samenkomst van het volk van God onder leiding van de priester om de Heer te herdenken. Daarom is voor deze plaatselijke samenkomst van de heilige Kerk de belofte van Christus zo belangrijk : "Daar waar twee of drie in Mijn Naam verenigd zijn, daar ben Ik in hun midden.""
Deze definitie houdt geen rekening met het aspect van het Misoffer, dat nochtans essentieel is, noch met de werkelijke en substantiële tegenwoordigheid van Christus in de Mis, noch met het oogmerk dat het Misoffer wordt opgedragen als voedsel voor de ziel. De priester wordt er als een soort leider bestempeld, als een soort voorzitter van de vergadering. De gemeenschap zelf, die is samengekomen om de Mis te voeren onder leiding van de priester, staat hier dus op de voorgrond. Dit is ontegenzeglijk een protestantse visie.
Helaas werd deze definitie van de Mis als basis genomen voor de liturgische hervorming na het Concilie. De nieuwe ritus werd uitgewerkt met deze opvatting van de Mis als voorschrift en bepaling. Dit laat ons nogal huiverig staan voor wat betreft het geloof van nu en voor de toekomst, maar het is nu eenmaal een historisch gegeven: de betreffende definitie is te vinden in artikel 7 van de Algemene Ordening van het Romeinse Missaal (Missaal van Paulus VI).
De beste definitie van de heilige Mis is te vinden in de Catechismus van de H. Pius X. Deze houdt geen rekening met de uiterlijke aspecten van de Mis, maar is gereduceerd tot het essentiële: het Kruisoffer van Christus. Ziehier deze definitie : “De Heilige Mis is het offer van het Lichaam en van het Bloed van Jezus Christus, dat op het altaar wordt opgedragen in de gedaanten van brood en wijn ter gedachtenis van het Kruisoffer.”
De woorden van een sacrament brengen daadwerkelijk teweeg wat zij betekenen. Wanneer een priester bij het doopsel dus zegt “ik doop u in de naam van de Vader, de Zoon en de Heilige Geest”, dan zuivert onze Heer ook deze ziel van de erfzonde en maakt van het gedoopte kind een kind van God en van de Kerk.
Op dezelfde manier worden het brood en de wijn in de Mis ook werkelijk het Lichaam en het Bloed van Onze Heer Jezus Christus als de priester de woorden van de consecratie spreekt: “dit is Mijn Lichaam” bij het brood en “dit is Mijn Bloed” bij de wijn. Deze woorden veranderen het brood in het Lichaam van Christus en de wijn in het Bloed van Christus door het sacrament, en zo werkt deze dubbele formule van de consecratie in twee etappes.
Door dit sacrament wordt dus ook een onderscheid gemaakt tussen het Lichaam en het Bloed van Christus. Deze scheiding van Lichaam en Bloed van Onze Heer bewerkstelligen ook een concrete scheiding, dat wil zeggen tussen het offer en de dood van Christus. Door het sacrament wordt dus het heilig Kruisoffer van Christus hernieuwd: omdat dit een hernieuwing is door een sacrament, vindt er dus daadwerkelijk een echte en doeltreffende vernieuwing plaats.
Op deze theologie (die hier slechts heel vluchtig werd aangehaald) stoelt de onfeilbare lering van de Kerk, die voor altijd en overal verklaart dat de Mis het Kruisoffer zelf is van onze Heer, hetzelfde Offer dat onze Heer aan het kruis heeft gebracht. Het enige verschil tussen de Mis en het Kruisoffer is de manier waarop het wordt gebracht: fysiek aan het Kruis en via de sacramenten (maar ik herhaal: toch daadwerkelijk) in de Mis.
In de Mis en aan het Kruis:
- het is dezelfde priester die het offer brengt (Jezus Christus in werkelijke gedaante aan het Kruis en Jezus Christus door de sacramenten en via de priester in de Mis);
- hetzelfde offer wordt gebracht (Jezus Christus in werkelijke gedaante aan het Kruis en Jezus Christus sacramenteel en substantieel in de Mis).
Een andere bijzonderheid van de Heilige Mis in vergelijking met het reële Kruisoffer is het feit dat het Misoffer wordt gebracht in de vorm van voedsel, in de gedaante van brood en wijn, de basis van de voeding.
Onze Heer heeft de Mis ingesteld om Zichzelf te offeren tot aan het eind der tijden, en ook om tot geestelijk voedsel te dienen voor de zielen in staat van genade. Onze Heer heeft inderdaad gezegd “neemt en eet… neemt en drinkt hiervan” en op die manier de bijzondere bestaansvorm gegeven aan het heilig Misoffer.
Onder de verschillende definities van de heilige Mis zijn er die beter zijn dan andere. Een van de slechtere definities luidt als volgt : "Het zondagse Avondmaal of Mis is de heilige synaxis of samenkomst van het volk van God onder leiding van de priester om de Heer te herdenken. Daarom is voor deze plaatselijke samenkomst van de heilige Kerk de belofte van Christus zo belangrijk : "Daar waar twee of drie in Mijn Naam verenigd zijn, daar ben Ik in hun midden.""
Deze definitie houdt geen rekening met het aspect van het Misoffer, dat nochtans essentieel is, noch met de werkelijke en substantiële tegenwoordigheid van Christus in de Mis, noch met het oogmerk dat het Misoffer wordt opgedragen als voedsel voor de ziel. De priester wordt er als een soort leider bestempeld, als een soort voorzitter van de vergadering. De gemeenschap zelf, die is samengekomen om de Mis te voeren onder leiding van de priester, staat hier dus op de voorgrond. Dit is ontegenzeglijk een protestantse visie.
Helaas werd deze definitie van de Mis als basis genomen voor de liturgische hervorming na het Concilie. De nieuwe ritus werd uitgewerkt met deze opvatting van de Mis als voorschrift en bepaling. Dit laat ons nogal huiverig staan voor wat betreft het geloof van nu en voor de toekomst, maar het is nu eenmaal een historisch gegeven: de betreffende definitie is te vinden in artikel 7 van de Algemene Ordening van het Romeinse Missaal (Missaal van Paulus VI).
De beste definitie van de heilige Mis is te vinden in de Catechismus van de H. Pius X. Deze houdt geen rekening met de uiterlijke aspecten van de Mis, maar is gereduceerd tot het essentiële: het Kruisoffer van Christus. Ziehier deze definitie : “De Heilige Mis is het offer van het Lichaam en van het Bloed van Jezus Christus, dat op het altaar wordt opgedragen in de gedaanten van brood en wijn ter gedachtenis van het Kruisoffer.”
Pater Hervé Hygonnet FSSP