2 mei 2021

2 mei: Kerkwijding van de kathedraal te Haarlem, hoogfeest

Gedachtenis: Vierde zondag na Pasen

De kathedrale basiliek Sint Bavo te Haarlem.

Epistel
Apok. 21, 2-5
In die dagen zag ik de heilige stad - een nieuw Jeruzalem - afdalen uit de hemel van bij God, toegerust als een bruid, die zich heeft opgetooid voor haar man. Dan hoorde ik een luide stem spreken vanaf de troon: Dit is de woonplaats van God met de mensen, want Hij zal met hen samenwonen. En zij zullen Zijn volk zijn, en Hij, God met hen, zal hun God zijn. Dan zal God alle tranen afwissen uit hun ogen, en de dood zal er niet meer zijn; geen rouw meer, en geen geschrei of smart; want het vroegere is nu voorbij. En Hij, Die op de troon zat, zei: Alles maak Ik nieuw.

Evangelie
Lc. 19, 1-10
In die tijd ging Jezus Jericho binnen en trok de stad door; en zie, daar woonde een man, met name Zacheus; en deze was een overste van de tollenaars, en hij was rijk. En hij verlangde Jezus te zien, wat dat voor iemand was; maar hij kon dit niet vanwege de toeloop van volk, want hij was klein van gestalte. Daarom liep hij vlug vooruit, en klom in een vijgeboom, om Hem te kunnen zien; want Hij zou daar voorbijkomen. Toen Jezus nu bij die plaats gekomen was, keek Hij naar boven, en zag hem; en Hij sprak tot hem: Zacheus, kom vlug naar beneden; want vandaag moet Ik in uw huis Mijn intrek nemen. En hij haastte zich om naar beneden te komen, en ontving Hem vol vreugde. En allen zagen dat, en zij morden onder elkander: Hij gaat binnen bij een zondig mens! Zacheus echter stond daar, en zei tot de Heer: Zie, Heer, de helft van mijn vermogen geef ik aan de armen, en als ik iemand te kort gedaan heb, zal ik het vierdubbel teruggeven. Jezus sprak tot hem: Heden is er zegen gekomen over dit huis; want ook deze is een zoon van Abraham. De Mensenzoon toch is gekomen, om te zoeken en te redden, wat verloren was.

Overweging
Vandaag vieren wij de wijding van de hoofdkerk, de bisschopskerk, van ons bisdom, namelijk de kathedrale basiliek Sint Bavo te Haarlem. De kerk is ontworpen in eclectische en neoromaanse stijl door architect Joseph Cuypers, zoon van Pierre Cuypers, in de late negentiende eeuw. In het tweede deel van de bouwperiode was Cuypers in partnerschap verbonden met de architect Jan Stuyt. De kerk is gewijd aan de Heilige Bavo, de patroonheilige van de stad Haarlem, wiens verering afkomstig is uit de Beligsche stad Gent, waarmee Haarlem een handelsrelatie had. De bouw begon in 1895 en kwam gereed in 1930. Op 2 mei 1948 is de Sint-Bavokerk door paus Pius XII tot basiliek verheven. De kathedrale basiliek Sint Bavo is naar grootte de tweede Rooms-katholieke kerk van Nederland, na de Sint-Janskathedraal in Den Bosch.

De bouw van de torens en het voorportaal liet door geldgebrek tot 1927 op zich wachten. Cuypers was inmiddels geassocieerd met zijn zoon Pierre Cuypers jr, die een voorkeur had voor het expressionisme. Mogelijk heeft hij de torens ontworpen. Deze werden nooit geheel voltooid; de bekroningen, waarvoor talloze ontwerpen waren gemaakt, ontbreken. Het portaal is uitgevoerd in een combinatie van neogotische en neoromaanse vormen en is waarschijnlijk ontworpen door Jos Cuypers zelf. Dit deel van de kerk werd in 1930 voltooid.

In het epistel van vandaag krijgt de heilige Johannes in een visioen een zinnebeeldige voorstelling van de hemelse gelukzaligheid: hij ziet de woonstede van de zaligen, het nieuwe Jeruzalem, prachtig versierd op aarde neerdalen. Geen lijden zal ooit de vreugde van dit verblijf verstoren. Dit hemelse Jeruzalem is de zegevierende Kerk, waarvan onze kerkgebouwen hier op aarde een zinnebeeld zijn.

Het Evangelie vertelt ons het verhaal over de intrede van Jezus in het huis van Zacheus, dat door Zijn komst geheiligd werd. Ook onze kerken en kathedralen zijn heilige plaatsen, vanwege de plechtige wijding door de bisschop, de dagelijkse hernieuwing van Jezus' Kruisoffer op de altaren en door Zijn voortdurend verlbijf in het tabernakel.

Heilige Bavo, bid voor ons.